Poczucie niższości, nieśmiałość, brak pewności siebie i poczucie niemocy ze zrozumiałych względów utrudniają tworzenie bliskich związków. Nie inaczej jest w przypadku drugiej skrajności – wybujałego poczucia własnej wartości, arogancji, przeświadczenia o własnej wyższości. W jednym i w drugim wypadku zdolność wchodzenia w związki jest zachwiana, utrudniona.

Osoba narcystyczna jest przekonana, że przysługują jej szczególne prawa i przywileje. Poszukuje więc kontekstów, w których te przeświadczenia znajdą odzwierciedlenie. Królewicze i Księżniczki oczekują zatem specjalnego traktowania, stawiania na piedestale, ciągłych zabiegów o ich względy, oraz nieomal wymagają, by partner uznał, iż robią mu przysługę, że z nim są. Powinien znosić gorsze traktowanie, a nawet nielojalność lub wręcz zdrady. Narcyzy oczekują, że partner będzie spełniał wyśrubowane standardy – był odpowiednio sytuowany, znany lub wyjątkowo atrakcyjny fizycznie. W ostateczność szczególnie hojny.

Osoby narcystyczne bardziej zabiegają o podziw, uprzywilejowanie, wygodę niż o bliskość, autentyczną więź, szczerość, a to znacząco utrudnia im tworzenie prawdziwie satysfakcjonujących związków, w których mogłyby doświadczyć spełnienia emocjonalnego.

Siłą rzeczy osoby narcystyczne są bardzo często samotne i to pomimo cech uznawanych za atrakcyjne. Trudno jest im budować autentyczne związki ze względu na swoje nierealistyczne oczekiwania względem relacji i partnerów. W rezultacie zaliczają serie powierzchownych miłostek albo w nieskończoność wyczekują na niedościgniony ideał bardzo szybko przekreślając osoby, które nie spełniają absolutnie wszystkich (a jest ich długa lista) kryteriów selekcji. Niekiedy wpadają w pułapkę wygodnego życia na bogato u boku na przykład zamożnego partnera, z którym jednakże poza seksem niewiele ich łączy.

Czasem z ogromą determinacją walczą o to, by zdobyć w ich mniemaniu odpowiedniego partnera, który będzie ich godny – celebrytę, kogoś ze świata showbiznesu, ikonę telewizji, bogacza, postać wybitną, co na dłuższą metę kończy się czestokroć fatalnie, przypomina tragedię, gdyż same nie mają tyle do zaoferowania, co taki partner, więc rozstanie jest kwestią czasu.

Można mówić o różnych typach osobowości narcystycznych, ale u podłoża każdej z nich leży strach. Jedne osoby odczuwają lęk przed tym, że zostaną zdemaskowane i wyjdzie na jaw, jak bardzo nisko się cenią, jakie mają kompleksy i deficyty, które usilnie kompensują wyniosłością i dążeniem do znacznych osiągnięć. Inne przeraźliwie obawiają się pospolitości, robią więc wszystko, co w ich mocy, by wybić się ponad przeciętność, dążąc do tego nierzadko za wszelką cenę, nawet kosztem własnego zdrowia czy głębszego spełnienia. Trzeci typ jest pozbawiony zasad – obawia się, że przestrzegając społecznych reguł, zakazów moralnych i przepisów prawa niczego naprawdę wartościowego w życiu nie osiągnie, albo będzie skazany na nijaką, „przeciętniacką” egzystencję. Strach przed standardowym życiem dominuje także u czwartego typu – uwodzicielskiej osobowości narcystycznej, która flirtem, wdziękiem, urokiem osacza swoje ofiary i pasożytuje na nich, by spełniać swoje hedonistyczne zachcianki i realizować egoistyczne cele bez adekwatnego wysiłku, bez samodzielnej pracy.

Osoby narcystyczne „przyłapane na gorącym uczynku” albo po prostu skonfrontowane z rzeczywistością zwykle przyjmują postawę urażonej niewinności i wypierają się własnych zachowań, grając przy tym grzeczne i uprzejmie. Narcystyczni uwodziciele i uwodzicielki słyną z ekscesów seksualnych i pokrętnych kłamstw, którymi wykpiwają się z odpowiedzialności za swoje niecne postępki. Narcyzy na krytykę reagują uznając ją za przejaw zawiści ze strony gorszych, po czym dalej robią swoje jakby wszystko z ich postępowaniem było w najlepszym porządku.

Podsumowując ogólną charakterystykę, osoby narcystyczne mają niesłychanie wyolbrzymione poczucie własnej wartości, są przeświadczone o swojej niezwykłości i wynikających z niej przywilejów; mają się za wprost unikalne i niespotykane, więc oczekują podziwu i szczególnych uprawnień; wobec ludzi są natomiast nastawione eksploratorsko, używają ich do swoich celów nie przejawiając przy tym empatii; są aroganckie, wyniosłe, zadufane w sobie, silnie zawistne lub przekonane, że inni im źle życzą.

Osoby narcystyczne częstokroć poszukują ludzi spełniających najwyższe standardy, ale jednak posiadających pewne skazy. Partner jest bowiem swego rodzaju przedłużeniem ich ego, świeci zaledwie światłem odbitym – tylko narcyz ma błyszczeć. Partner powinien odczytywać pragnienia narcyza z jego oczu, a jeśli tak się nie dzieje, to ten jest zaskoczony lub wręcz reaguje rozczarowaniem. Bardzie przebiegłe osoby narcystyczne potrafią odroczyć swoją roszczeniowość – najpierw uwodząc ofiarą, a dopiero potem okazując swoje prawdziwe oblicze i zaczynając wymagać uprzywilejowania. Grają przy tym w sposób bezwzględny na uczuciach – mniej lub bardziej subtelnie grożąc cofnięciem swojego zainteresowania partnerem lub wręcz stawiając na szali cały związek. Wolą być same, niż trwać w związku równościowym, w którym nie mogą być uprzywilejowane.

Jeśli chodzi o różnice płciowe, narcystyczne kobiety zwykle wykorzystują mężczyzn do celów materialnych, traktując partnera jak bankomat, który ma zagwarantować wygodne życie na odpowiednio wysokim poziomie; natomiast narcystyczni mężczyźni częściej po prostu żyją wedle własnych zasad lekceważąc przy tym wszelkie normy moralne – stale poszukują nowych partnerek seksualnych nie stroniąc przy tym od kłamstw i manipulacji, włącznie z udawaniem zakochania.

Osoby narcystyczne tworzą własne legendy, rewidując fakty tak, by wyolbrzymiać rzeczywiste sukcesy i minimalizować bądź usprawiedliwiać, albo przeinaczać popełnione błędy, byle tylko ochronić swoją wrażliwą samoocenę czy wesprzeć stanowisko, które aktualnie zajmują. Zaklinają przeszłość, by spotęgować szansę na realizację fantazji w przyszłości.

Osoby tak zapatrzone w siebie, z tak zniekształconym obrazem własnej osoby, tego, co je spotkało, spotyka i czeka, tak dalece roszczeniowe i przekonane o swojej wyższości oraz specjalnych przywilejach, częstokroć są zupełnie niereformowalne i niepodatne na terapię nawet jeśli w ich życiu następują kolejne poważne kryzysy. Z tego względu istnieje nikła szansa, że osoba o tak zaburzonej osobowości dokona znaczącej zmiany. Jedyną szansą na korzystne efekty psychoterapii daje bardzo silne przymierze terapeutyczne, co jednak stanowi nierzadko bardzo duże wyzwanie, ponieważ pacjenci kryją się za fasadą swoich pozorów. Celem psychoterapii najczęściej, między innymi, jest zmniejszenie wyolbrzymionego do destrukcyjnego poziomu przeświadczenia o szczególnych uprawnieniach, oraz zwiększenie zdolności do współodczuwania, empatii. Czasami osoby narcystyczne trafiają do psychoterapeutów z zupełnie innych powodów niż ich własna osobowość – uskarżają się na trudności w kontaktach z innymi (którzy nie traktują ich dostatecznie dobrze), na depresję (z powodu niemożności realizacji swoich ambitnych celów i znalezienia odpowiednio dobrego partnera).