„Uważając własne ciało i umysł za laboratorium, sprawdź, czy potrafisz stosować te różnorodne techniki. Zaangażuj się więc w dokładne badania funkcjonowania własnego umysłu i przekonaj się, czy możesz wywołać w sobie pozytywne zmiany”.

Dalajlama XIV

Medytacja jest metodą, która inicjuje proces pasywnej uważności. To wewnętrzna podróż, która polega na obserwacji i doświadczaniu tego wszystkiego, co w danej chwili pojawia się w obrębie zmysłu wzroku, słuchu, odczuwania. Przynosi pełen relaks, przy zachowaniu stanu całkowitej świadomości i bezruchu.

Skupiając się na procesie medytacji następuje przerwanie nieustannego ciągu myśli przepływających przez umysł, głębokie rozluźnienie, zmniejszenie niepokoju lub eliminacja objawów z ciała.

Korzyści z regularnego praktykowania medytacji to między innymi udoskonalenie zdolności do jasnego myślenia, zwiększenie się wrażliwości zmysłów, wyostrzenie świadomości i poszerzenie procesu myślenia. Jest to bardzo potrzebne w momentach gdy doświadczamy silnych, zalewających emocji, myśli, by móc spojrzeć z pozycji obserwatora, nieco z zewnątrz na siebie, czy stany, których doświadczamy, co w efekcie osłabia dominujące w danym momencie objawy. Dzięki medytacji stabilizują się emocje, co pozwala na większą kontrolę swoich stanów emocjonalnych, czyli mamy wpływ na to, by poprawić swój stan, lub samopoczucie. Często podczas regularnej praktyki na „powierzchni wglądu” (czyli w momencie trwania medytacji) pojawiają się odpowiedzi i rozwiązania niektórych problemów. Te umiejętności są niezwykle przydatne w procesie terapeutycznym. Szereg badań naukowych potwierdza, że medytację można z dużym powodzeniem włączyć do terapii, zwiększając w ten sposób jej skuteczność. Na medytację wystarczy już poświęcić kilka minut dziennie (10 minut), by doświadczyć jej skutków. Medytacja pozwala dostrzec nowe oraz inne niż dotychczas perspektywy, czy możliwości rozwiązania sytuacji problemowej, zdrowotnej. Największe i najszybsze efekty medytacji to uspokojenie i zdolność do skupienia uwagi. Gdy medytację łączy się z tradycyjnymi nurtami terapii, postęp na ogół dokonuje się szybciej, a osoba podczas terapii odczuwa większy komfort.

Powszechnie wiadomo już, że medytacja zapewnia wiele korzyści zdrowotnych, liczne badania potwierdzają, że może ona być użytecznym instrumentem terapeutycznym w przebiegu obniżania poziomu stresu, leczeniu depresji, lęku, większość badań ma bardzo obiecujące wyniki.

W skutecznej psychoterapii dociera się do głębokich sfer umysłu, co w dużym stopniu zmienia życie. Medytacja natomiast angażuje zarówno serce jak i umysł. Dzięki temu doświadczenia towarzyszące medytacji w o wiele szybszy sposób są w stanie skontaktować nas z emocjami i uczuciami oraz indywidualnym potencjałem tkwiącym w każdej jednostce, co ma ogromny wpływ na zmiany chorobowe, poczucie szczęścia czy dobrobytu. Najważniejsze jest to, że medytacja jest przede wszystkim doświadczeniem tak cenionym, że uważa się je za sztukę tworzenia siebie.

Jedną z terapeutycznych zasług medytacji jest również zdyscyplinowanie umysłu – zarządzanie umysłem. W zdyscyplinowany sposób odbywa się nauka właściwego kierowania oddechem, ruchami ciała, myślami i działaniami, napięciem i odprężeniem, co daje panowanie nad umysłem. Podstawowym i ostatecznym celem medytacji jest to, że gdy nauczymy się kontrolować umysł i ciało możemy zapanować nad własnym życiem, zdrowiem, aby nim odpowiednio pokierować. Nie da się skoncentrować umysłu, mówiąc sobie po prostu: „będę miał pusty i czysty umysł, wolny od zmartwień i niepokojów”. Umysł zawsze będzie szukał sobie myśli, na której mógłby się skupić i będzie szybko przeskakiwał od jednej myśli do drugiej. Medytacja przeciwdziała tej skłonności umysłu, podsuwając prostą jedną myśl lub w trakcie dłuższej praktyki kilka myśli na których mógłby się skupić. Dzięki temu rozpraszające myśli jakby stopniowo zaczynają niknąć, rozpraszać się, nie obezwładniać, wygasać.

Podsumowując medytacja ułatwia rozwój wewnętrznej przemiany, jest praktyczną i łatwą metodą zapewnienia wielu korzyści zdrowotnych, nie tylko zdrowia umysłowego. Techniki medytacji można stosować samodzielnie po nauce od wykwalifikowanego terapeuty w różnych sytuacjach.

Agnieszka Janczewska

psycholog, psychoterapeuta

nauczyciel Hatha Yogi i medytacji