Gdy słyszymy o ADHD najczęściej przychodzi nam na myśl kilkulatek, który nie potrafi usiedzieć na miejscu, wszędzie go pełno, trudno mu skupić uwagę na jednej czynności i zazwyczaj odpowiada zanim pytający zdąży zadać pytanie. A co się dzieje z kilkuletnim Jasiem, gdy staje się dorosłym Janem?
Otóż często zapomina się, że objawy ADHD utrzymują się u 2/3 osób w życiu dorosłym i wpływają znacząco na funkcjonowanie. Częstość występowania ADHD u osób dorosłych waha się w przedziale 2% do 5%. Ogólne objawy występujące u dorosłych są podobne do tych występujących u dzieci, tak więc obejmują zaburzenia uwagi, hamowania i samoregulacji. Osoby dotknięte ADHD często zgłaszają poczucie bycia „jak nakręcony“ oraz odczuwanie ciągłego niepokoju ruchowego. Zaburzenia uwagi natomiast wpływają na trudności z organizacją, charakteryzują się szybkim nudzeniem wykonywaną czynnością oraz trudnościami z przechodzeniem z jednego zadania do drugiego. Dodatkowo życia nie ułatwia tym osobom impulsywność, która sprawia , że często zdarza im się przerywać innym oraz robić pewne czynności, których chwilę później żałują (podejmowanie zachowań ryzykownych).
Symptomom ADHD towarzyszy pogorszenie funkcjonowania w różnych dziedzinach dorosłego życia takie jak:
- słabsze wyniki w szkole czy w pracy (wynikające z kłopotów z organizacją, szybkiego znudzenia wykonywaną czynnością, odkładania spraw na później, impulsywnego podejmowanie decyzji);
- niskie umiejętności społeczne (trudności z dotrzymywaniem zobowiązań, brak umiejętności słuchania);
- niższy poziom wykształcenia w stosunku do możliwości;
- choć wydaje się, że osoba ciągle zajęta, w istocie jest mało efektywna;
- zdarza się nadużywanie nikotyny lub alkoholu, zbyt szybka jazda samochodem;
- impulsywna zmiana pracy czy impulsywne wydatki.
ADHD jest rzadko jedyną diagnozą osoby trafiającej do gabinetu psychologicznego.
Ok. 75% pacjentów ma co najmniej jedno dodatkowe rozpoznanie i zazwyczaj dzieje się tak, że to trudności współwystępujące motywują osobę do szukania pomocy. Przykładowo pacjent boryka się z depresją, która staje się bezpośrednią przyczyną wizyty w gabinecie psychoterapeuty, a w trakcie pracy z tą osobą można zauważyć, że od dzieciństwa cechowała ją nadruchliwość, trudności z koncentracją uwagi czy problemy z samoregulacją. Osiąganie wyników poniżej oczekiwań oraz częste poczucie porażki staje się podłożem rozwoju depresji.
Wsparcie psychologiczne dorosłych osób z ADHD polega przede wszystkim na nauce organizacji i planowania, osłabianiu skłonności do rozpraszania się oraz ćwiczeniu myślenia adaptacyjnego w celu radzenia sobie z problemami z nastrojem oraz lękiem. Istotną rolę odgrywają bliscy osoby uczestniczącej w terapii, którzy również mają możliwość uczestniczenia w spotkaniach. Największą skuteczność w terapii ADHD u dorosłych wykazuje połączenie psychoterapii z farmakoterapią.
Źródło:
Safren S.A., Sprich S., Perlman C., Otto M. Poskromić ADHD, GWP Sopot 2015
Young S., Bramhan J., Psychoterapia poznawczo-behawioralna ADHD nastolatków i dorosłych – praktyczny przewodnik po terapii, Wydawnictwo Naukowe PWN Warszawa 2013
Recommended Comments
There are no comments to display.
Join the conversation
You can post now and register later. If you have an account, sign in now to post with your account.