Trauma w psychologii i psychiatrii jest terminem określającym uraz psychiczny spowodowany gwałtownym i przykrym przeżyciem, zwykle związanym z zagrożeniem zdrowia lub życia.
Badacze rozróżniają traumę typu I – pojedyncze, ekstremalne wydarzenie, które wystąpiło w życiu dorosłym lub dzieciństwie (np. wypadek samochodowy, pobicie) oraz traumę typu II, określaną traumą relacyjną (interpersonalną) – powtarzające się wydarzenia, występujące zwykle w dzieciństwie. W związku z tym, do doświadczeń traumatycznych zaczęto zaliczać : zaburzone więzi z opiekunem, porzucenia w dzieciństwie, przemoc słowną i fizyczną, nadużycie seksualne, a także emocjonalne zaniedbanie.
Powtarzalność doświadczeń ekstremalnie stresowych powoduje, że zdarzenie urazowe staje się „normalnym” doświadczeniem, wpisanym w życie osoby. Interpersonalne traumatyczne zdarzenia mogą wywołać złożone PTSD.
Objawy złożonego PTSD obejmują:
zmiany w regulacji emocji:
• nieadekwatnie gwałtowne do sytuacji reakcje emocjonalne,
• autodestrukcyjne zachowania, takie jak: zaburzenia jedzenia, samouszkodzenia,
• myśli samobójcze,
• kompulsywność lub skrajne zahamowanie w sferze seksualnej,
• problemy w ekspresji i modulacji złości;
zmiany w zakresie uwagi i świadomości:
• dysocjacje,
• amnezję lub hipermnezję w związku z traumatycznymi przeżyciami,
• zmiany w percepcji siebie,
• negatywny obraz siebie,
• poczucie bezradności, bezsilności,
• wstyd, poczucie winy i samoobwinianie,
• poczucie skalania albo napiętnowania (stygmatyzacji);
zmiany w relacjach z innymi, w tym:
• trwały brak zaufania,
• rewiktymizację,
• wiktymizację innych;
somatyzacje:
• przewlekły ból,
• objawy ze strony układów pokarmowego, krążenia, oddechowego,
• objawy konwersyjne,
• zaburzenia seksualne;
zmiany w systemie wartości:
• utratę dodającej otuchy wiary,
• poczucie beznadziejności i rozpacz.
Skutki przeżycia różnego rodzaju traum przynoszą odmienne skutki, a co za tym idzie wymagają innego podejścia do leczenia. Podczas gdy terapia PTSD koncentruje się bezpośrednio na traumatycznych wspomnieniach, to terapia złożonego stresu pourazowego oprócz analizowania wspomnień obejmuje leczenie takich problemów, jak: utrata zdolności do regulacji emocji, dysocjacje, problemy interpersonalne.
Błaż-Kapusta B.„Złożony zespół stresu pourazowego – studium przypadku“ W: Psychoterapia 3 (142) 2007 strony: 43–51;
Widera-Wysoczańska, A. (2011). Istota traumy prostej i złożonej. W: A. Widera-Wysoczańska i A. Kuczyńska (red.), Interpersonalna trauma. Mechanizmy i konsekwencje (22-63). Warszawa: Difin SA.
Recommended Comments
There are no comments to display.
Join the conversation
You can post now and register later. If you have an account, sign in now to post with your account.